چالش نگاه عراق به شرق در دولت السودانی

به گزارش تسنیم، با وجود این که احزاب حامی محمد شیاع السودانی، نخست وزیر عراق خواهان گسترش همه جانبه روابط با شرق و خصوصا چین در جهت کاهش نفوذ آمریکا در عراق هستند، اما این موضوع با چالش‌هایی هم در داخل عراق و هم در خارج این کشور رو به رو است.

مدتی پیش نخست وزیر عراق، سفری به عربستان سعودی برای شرکت در نشست کشورهای عربی با چین داشت؛ اما در فضای عراق بیشتر از این که موضوع سفر به عربستان سعودی مطرح باشد، موضوع گسترش روابط با چین و استفاده از این سفر در این جهت مطرح بود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در این جا باید به این نکته توجه کنیم که در اصل ایجاد رابطه و گسترش آن با چین در میان نیروهای سیاسی مختلف عراقی شک و تردیدی وجود ندارد؛ کما این که در حال حاضر چین از بزرگ ترین وارد کنندگان نفت از عراق است و حجم مبادلات تجاری سالانه میان این دو کشور به 30 میلیارد دلار می رسد. اما نکته مهم این جاست که عمده این تبادلات تجاری در عرصه نفت و انرژی و حضور شرکت‌های نفتی چینی در عراق است و در بقیه عرصه‌های اقتصادی حضور چین در عراق ضعیف به نظر می رسد.

اما به طور کل نیروهای نزدیک به محور مقاومت در عراق خواهان گسترش همه جانبه روابط با چین برای کاهش نفوذ آمریکا هستند. در مقابل نیروهایی که با این محور اندکی یا به طور کامل زاویه دارند، خواهان نگاه به شرق فقط در سطح اقتصادی هستند.

در این یادداشت ما به بررسی جوانب متعدد موضوع نگاه عراق به شرق خواهیم پرداخت.

بررسی تاریخچه روابط عراق با چین

در این زمینه باید گفت نقطه عطف این روابط، امضای "توافق استراتژیک نفت در مقابل بازسازی" میان چین و عراق بوده است. اما باید به این نکته توجه داشت که ایده این موضوع به زمان دولت حیدر العبادی، نخست وزیر اسبق عراق باز می‌گردد.

اما در زمان دولت عادل عبدالمهدی این موضوع به مرحله امضای رسمی تفاهمنامه‌هایی رسید ولی در زمان همین دولت، نیروهای سیاسی حامی‌اش به این توافق استراتژیک به چشم گامی اول در جهت گسترش همه جانبه روابط با چین از جمله در زمینه اقتصادی نگاه می‌کردند.

اما پس از استعفای دولت عبدالمهدی، موضوع گسترش همه جانبه روابط در زمان دولت الکاظمی به طور کل کنار گذاشته شد و صرفا توجه به اجرای این توافق در زمینه اقتصادی معطوف شد. در همین راستا هم گام اول اجرایی شدن این توافق در زمان دولت سابق و همکاری با شرکت‌های چینی برای ساخت 1000 مدرسه در عراق برداشته شد.

محتوای توافق استراتژیک عراق و چین چیست؟

درخصوص محتوای این توافق باید در دو بخش سخن بگوییم:

الف- در بخش اول طبق این توافق عراق از 800 هزار بشکه نفتی که در روز به چین می فروشد، مبلغی که ارزش آن 100 هزار بشکه است را در حساب بانکی در چین پس انداز می کند و در این زمینه شرکت‌های چینی برای تصدی پروژه‌های بازسازی در عراق با یکدیگر به رقابت می پردازند و بخشی از پول این پروژه‌ها از مبالغ این حساب بانکی تأمین خواهد شد.

ب- اما بخش دوم عبارت از وام‌هایی است که چین به عراق به صورت مرحله‌ای و بیشتر برای بهبودی وضعیت برق رسانی عراق خواهد داد که این وام‌ها به ارزش 10 میلیارد دلار می‌رسد و مدت پرداخت آن از طرف چین باید به بیش از 20 سال نرسد.

البته برخی‌ها این اشکال را بر این توافق می‌گیرند و آن موضوع قیمت نفت است؛ زیرا مشخص نیست که نفت فروخته شده بر اساس قیمتی ثابت است که اگر چنین باشد، در صورت افزایش قیمت نفت این عراق است که ضرر خواهد کرد اما اگر قیمت بر اساس قیمت روز بازار باشد، در این صورت عراق ضرر نخواهد کرد و این مکانیزم در این توافق چندان مشخص نیست.

دلایل وجود موانع در مسیر نگاه عراق به شرق

به طور کل احزاب حامی دولت فعلی عراق، آمریکا را به عنوان مهم ترین مانع در این مسیر می بینند. از نظر آنان اساسا یکی از عوامل ایجاد اعتراضات "تشرین" یا همان اعتراضات اکتبر 2019، انتقام آمریکا از اقدام این احزاب به دلیل تلاش‌هایشان برای ورود هر چه بیشتر چین به عراق و ایجاد مزاحمت برای آمریکا بوده است.

از همین رو محمد شیاع السودانی على رغم این که منتخب همین احزاب و در جبهه آنان است، اما تلاش دارد که این چالش را در نظر بگیرد و به عنوان یکى از دلایل نیز در همین مدت کوتاه بیش از 6 بار با سفیر آمریکا در عراق دیدار داشته است و بسیار به این نکته توجه دارد که در مسیر گسترش روابط با چین و نگاه به سوى شرق، آمریکا را از خود خشمگین نکند. به همین خاطر به نظر می‌رسد که حداقل در کوتاه مدت نگاه دولت السودانی به شرق هم محدود به مسائل اقتصادی باشد و فرا تر از آن پیش نرود.

منبع: الف

کلیدواژه: گسترش همه جانبه روابط روابط با چین زمان دولت

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.alef.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «الف» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۶۶۷۶۳۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

اهمیت سفر «نیچروان» از منظر اقلیم کردستان

خبرگزاری مهر، گروه بین‌الملل، آرمان نصراللهی: سفر سه روزه نچیروان بارزانی، رئیس اقلیم کردستان عراق و از چهره‌های برجسته و مورد اعتماد گروه‌ها و جریان‌های مختلف سیاسی در این منطقه به ایران، نشان دهنده افقی تازه پیش روی ارتباط و تعامل تهران و اربیل است.

طی یکی دو سال اخیر ارتباط تهران و اربیل تا حدودی سرد شده بود و حوادث و اتفاقات روی داده در منطقه باعث سردی روابط بین دو طرف شده بود که این بار با سفر سه روزه نچیروان به تهران و دیدار با رهبری، رئیس جمهور و سایر مسئولان ارشد نظام پیش بینی می‌شود که روابط دو طرف وارد فضای تازه و بهتر شده و به همین دلیل این ارتباط می‌تواند در راستای نهادینه کردن امنیت در منطقه پیامدها و دستاوردهای بسیار مهمی داشته باشد.

نچیروان بارزانی که در طول دو دهه اخیر در مسئولیت‌های مختلف سیاسی همواره گفتمانِ گفتگو با همسایگان از جمله ایران را در دستور کار قرار داده است، بعد از سفر به بغداد و همچنین دیدار با رئیس جمهور ترکیه راهی ایران شد تا ارتباط و تعامل با بهترین و نزدیک ترین دوست کردهای عراق را تقویت کند.

سفر بارزانی در شرایط خاص منطقه‌ای به ویژه مسائل داخلی اقلیم و همچنین اختلاف اقلیم با دولت مرکزی عراق، دارای پیامدهای مثبتی برای کشور عراق از جمله منطقه اقلیم خواهد بود و بدون شک سران دولت مرکزی عراق نیز تحولات این سفر و دیدارهای رئیس اقلیم را با جدیت ویژه دنبال خواهند کرد.

نگاهی به سابقه تاریخی ارتباط جمهوری اسلامی ایران با کردهای عراق نشان می‌دهد که ایران همواره بهترین دوست برای کردهای عراق بوده و در صحنه‌های مختلف از جمله اتفاقات و حوادث چند دهه اخیر بهترین همراه و پناهگاه برای آنها بوده و در این حوادث از هیچ کمکی برای ارائه به کردهای عراق دریغ نکرده است.

حمایت‌های ایران از کردهای عراق تا جایی است که نچیروان بارزانی در دیدار با رئیس جمهور اسلامی ایران نیز به آن اشاره کرد و گفت: «شالوده عراق جدید و روابط امروز فی مابین برآمده از همکاری مبارک ایران و عراق است و لذا ایران برای ما صرفاً یک همسایه نیست. اگر انقلاب اسلامی و جمهوری اسلامی نبود، معلوم نبود حرکت کُرد امروز چه سرنوشتی داشت. رعایت حرمت این همکاری‌ها و تعاملات خط قرمزی است که ما هرگز از آن عبور نخواهیم کرد».

تاکید بارزانی بر اهمیت روابط تهران اربیل و تهران بغداد نشان دهنده جایگاه ایران در تحولات منطقه‌ای است، موضوعی که هر چند کشورهای غربی به دنبال ایجاد چالش در آن هستند ولی علیرغم همه توطئه‌های صورت گرفته، این جایگاه و نقش نه تنها کاهش پیدا نکرده که به دلیل تحولات اخیر افزایش چشمگیری نیز داشته است و ایجاد آرامش در عراق بدون مشارکت و حضور ایران امری غیرممکن تلقی می‌شود.

جدای از مسائل تاریخی، در حال حاضر جمهوری اسلامی ایران یکی از مهمترین شرکای تجاری با اقلیم کردستان عراق است و وجود چندین مرز رسمی از تمرچین گرفته تا باشماق و پرویزخان، نشان دهنده این اهمیت و حجم بالای مبادلات کالا و خدمات فنی و مهندسی است و به همین دلیل ارتباط و تعامل ایران با اقلیم می‌تواند زمینه‌های رشد فعالیت‌های تجاری بین دو طرف را نیز سبب شود.

در طول چند سال اخیر در کنار فعالیت‌های تجاری در زمینه‌های خدمات فنی و مهندسی، توجه به مسائل علمی و بهداشتی نیز مورد توجه قرار گرفته و با توجه به زیرساخت‌های ایجاد شده در استان‌های کردستان و کرمانشاه، ساکنین اقلیم بخشی از نیازهای بهداشتی و آموزش عالی خود را در استان‌های مرزی ایران دریافت می‌کنند و یکی از اهداف مهم این سفر تقویت این ارتباطات در آینده به شمار می‌رود.

در حوزه مسائل داخلی اقلیم نیز سفر نچیروان بارزانی به تهران دارای پیام‌های مهمی است، به گونه‌ای که با توجه به اختلاف گروه‌های سیاسی در خصوص برگزاری انتخابات محلی در اقلیم با دولت مرکزی عراق، این سفر می‌تواند در راستای جلب نظر ایران برای مدیریت این اختلافات و رفع آنها موثر باشد، موضوعی که طی یکی دو روز اخیر بارها از سوی رسانه‌های محلی کردزبان در اقلیم مورد توجه قرار گرفته است.

در کنار این موارد باید به مسئله توافق نامه امنیتی بین ایران و کشور عراق نیز اشاره کرد؛ موضوعی که به نظر می‌رسد در دیدار رئیس اقلیم با مسئولان ایرانی مورد توجه قرار گرفته و بر اساس آنچه که رسانه‌ها مطرح کرده‌اند، رئیس جمهور و سایر مسئولان نیز خواستار مشارکت فعال اقلیم در راستای اجرایی کردن آن شدند.

بدون شک نچیروان بارزانی با دست پر راهی اقلیم می‌شود و تهران و اربیل هم در روزها و ماه‌های آینده فصل نوینی ار ارتباط و تعامل را تجربه خواهند کرد و همچنان که دکتر رئیسی در نشست با بارزانی اعلام کرد: ایران مانعی برای گسترش همکاری‌های اقتصادی و مراودات تجاری با اقلیم کردستان ندارد. ما مرزهای طولانی میان دو طرف را فرصتی ارزشمند برای ارتقای سطح روابط می‌دانیم، اما امنیت اساس و بستر ضروری هر نوع همکاری و گسترش تعاملات است.

رئیس جمهور با تاکید بر اینکه نباید اجازه دهیم عناصر معاند و بدخواهان روابط دوستانه و صمیمی طرفین اخلالی در مسیر گسترش همکاری‌های فیمابین ایجاد کنند، اظهار داشت: نگاه مسئولان باید فراتر از بدخواهی بیگانگان معطوف به طراحی و اجرای راهکارهای توسعه روابط در مسیر تامین منافع متقابل میان ایران با عراق به طور عام و اقلیم کردستان به طور خاص باشد.

کد خبر 6099443